Okres letni to dobry czas na kontakt z naturą, zadbanie o swoje ciało i zwrócenie uwagi na sygnały które nam wysyła. Czy pamiętasz kiedy ostatni raz czułeś się w pełni świadomy chwili obecnej i połączony z odczuciami swojego ciała? W biegu codzienności, pracy i pilnych spraw do załatwienia oraz spełniania wszystkich zewnętrznych oczekiwań łatwo jest odciąć się od sygnałów i przestać zwracać na nie uwagę. Ignorowanie wewnętrznych doznań i tego co mówi nam ciało może przychodzić z łatwością. Niestety takie odcięcie w dłuższej perspektywie może prowadzić do większych szkód zdrowotnych. Oczywiste jest by zachować zdrowie potrzebujemy harmonijnego rozwoju na płaszczyźnie psychicznej i fizycznej. Współczesne praktyki z dziedziny psychologii zdrowia proponują różne rozwiązania, które z łatwością mogą być stosowane każdego dnia. Należą do nich na przykład praktyki ucieleśnienia i kierowania uwagi do wewnątrz. Takie ćwiczenia pomagają kultywować poczucie wewnętrznego spokoju w codziennym życiu.
Czym zatem są takie praktyki ucieleśnienia?
Praktyki ucieleśnienia wykorzystują ciało jako narzędzie do uzdrawiania poprzez samoświadomość, uważność, połączenie, samoregulację, znalezienie równowagi i samoakceptację. Wiąże się to z interakcją naszego ciała, myśli i działań. Psychosomatyka zakłada odczuwanie środowiska zewnętrznego przez ciało – oczy, uszy, nos, język, skórę, do mózgu. Dobrym przykładem może być ćwiczenie mindfulness, które koncentruje się na zwracaniu uwagi na konkretnych doznaniach. Kolejnym ważnym założeniem jest to, że myśli są fizjologiczne i występują w całym ciele, a nie tylko w umyśle, a różne doświadczane wydarzenia wpływają na naszą fizyczną, emocjonalną i poznawczą istotę jako całość. Psychosomatyka opiera się na założeniu, że umysł jest zintegrowany z systemami sensomotorycznymi ciała, a procesy poznawcze są kierowane przez systemy oparte na ciele. Badania pokazują, że samo myślenie o muzyce, smakach czy zapachach i innych obiektach wywołuje w mózgu aktywność związaną z ciałem. Takie techniki mogą być pomocne w radzeniu sobie z różnymi lękami. Lęk jest zwykle omawiany w kategoriach reakcji „walcz lub uciekaj”, która jest biologiczną i fizjologiczną reakcją na stresory w środowisku. Praktyki wsłuchiwania się w ciało mogą zredukować myśli lękowe i dać większe poczucie spokoju poprzez angażowanie ciała oraz zmniejszanie nadaktywności umysłu.
Najprostszym i najskuteczniejszym sposobem na to jest ruch. Ruch fizyczny umożliwia fizjologiczne przestawienie układu nerwowego z reakcji „walcz lub uciekaj” na reakcję “odpoczynek”. Każdy ruch lub skupienie się na doznaniach fizycznych może stać się ćwiczeniem ucieleśnienia. Nawet najprostsze czynności, takie jak kąpiel, czy prace w ogrodzie mogą stać się narzędziami uzdrawiającymi, jeśli zaangażujemy swoje zmysły i będziemy wykonywać je powoli, z uważnością. Wtedy pozwalamy sobie na pełniejsze połączenie się ze swoim ciałem i konkretnym doświadczeniem. Kluczem jest wykonywanie danej czynności w sposób świadomy i zauważanie jak to wpływa na nasze zmysły.
Poniżej chciałam zaprezentować kilka prostych technik które pomagają zwrócić uwagę do wewnątrz i wsłuchać się w ciało.
- Każdy poranek rozpocznij od ćwiczenia oddechowego, aby skoncentrować myśli i połączyć umysł i ciało. Skupianie swojej uwagi i świadomości na oddechu tworzy natychmiastowe połączenie między umysłem a ciałem i koncentruje się na podstawowym składniku ludzkiego życia. Wypróbuj opisaną technikę:
Siedząc w pozycji wyprostowanej lub kładąc się na plecach, znajdź wygodną pozycję, którą możesz utrzymać przez kilka minut.
- Uwolnij niepotrzebne napięcie i delikatnie przenieś swoją świadomość na oddech.
- Wystarczy obserwować oddech, nie należy niczego zmieniać.
- Obserwuj ruchy i odczucia w swoim ciele przy każdym wdechu i wydechu.
- Pozwól, by twoja uwaga powędrowała wraz z powietrzem przechodzącym przez nos i gardło do płuc, czując rozszerzanie się klatki piersiowej i brzucha.
- Kontynuuj tę czynność przez kilka minut.
2. Wybierz się na zewnątrz, na uważny spacer. Jeśli możesz to pochodź boso po trawie i staraj się zauważyć jakie odczucia Ci towarzyszą i jak to czujesz w ciele. Świadomość doświadczeń cielesnych, fizycznych i tego, jak się ją odczuwa, tworzy potężne połączenie pomiędzy umysłem i ciałem. Podczas spaceru zatrzymaj się na chwilę i zadaj sobie pytania:
- Co słyszysz w pobliżu, a co w oddali?
- Jaki dźwięk jest najgłośniejszy, a jaki jest najcichszy?
- Czy potrafisz chodzić, nie robiąc hałasu?
- Co czujesz pod stopami?
- Czy twoje nogi są ciężkie, czy lekkie?
3. Włącz w swój harmonogram dnia chwilę na rozciąganie się, najprościej wykonując rozciąganie szyi i górnej części ciała. Bardzo skuteczną techniką jest świadome napinanie grupy mięśni i rozluźnianie ich w połączeniu z oddechem – wdech podczas napinania, wydech podczas rozluźniania. Technika ta pomaga w fizycznym rozluźnieniu, zmniejsza stres i poprawia świadomość ciała. To ćwiczenie możesz wykonać według poniższego schematu:
Krok 1. Napinanie:
- Podczas wdechu, świadomie i delikatnie napnij pierwszą grupę mięśni tak mocno, jak tylko potrafisz.
- Poczuj napięcie w mięśniach.
- Może to powodować pewien dyskomfort lub drżenie, ale nie ból.
- Staraj się napinać tylko tę grupę mięśni, na którą kierujesz swoją uwagę.
- Wytrzymaj od pięciu do dziesięciu sekund.
Krok 2. Rozluźnij mięśnie:
- Następnie podczas wydechu szybko i całkowicie rozluźnij napięte mięśnie.
- Skup się na zmieniających się doznaniach. Jeśli to pomoże, wyobraź sobie, że uczucie stresu opuszcza ciało.
- Zauważ różnicę między napięciem a rozluźnieniem. Poczujesz, że mięśnie stają się luźne i wiotkie.
Krok 3. Odpoczynek:
- Odpocznij przez 10 – 20 sekund.
- Powtórz kroki pierwszy, drugi i trzeci, napinając i rozluźniając każdą z grup mięśniowych.
Krok 4: Wróć uwagą:
- Po zakończeniu policz wstecz od pięciu do jednego i wróć do teraźniejszości. Poczuj odprężenie.
Niezależnie od sposobu który dla siebie wybierzemy i włączymy go do swojej codzienności, taka praktyka sprawi, że eksplorując połączenie umysł – ciało, możemy odkrywać siebie, uzdrawiać się i wnosić więcej do otaczającego nas świata.
Jestem ciekawa waszego zdania na ten temat, a może już wykorzystujecie jakieś techniki w swoim życiu i chcielibyście się tym podzielić?